Erwin Bomas
Voor het team van de Delftse basisschool Widar was het niet de vraag óf digitale geletterdheid bij hun vrijeschool-onderwijs past, maar wel hoe. “Centraal in ons onderwijs staat hoe we ons tot de wereld verhouden. Daar hoort inmiddels ook de digitale wereld bij”, zegt Anna de Jongh, intern begeleider bij Widar en projectleider van de leerlijn digitale geletterdheid op haar school.
“We willen onze leerlingen bijbrengen hoe ze ict veilig, vaardig, aardig en waardig gebruiken. We kijken vanuit onze pedagogische visie naar de inzet van ict. Wat er technisch mogelijk is, is voor ons niet leidend”, legt De Jongh uit.
Digitale geletterdheid vanuit onderwijsvisie
“Vanuit onze onderwijsvisie zijn we gaan nadenken over de specifieke invulling van digitale geletterdheid voor onze leerlingen, onze school en ons onderwijsprogramma. Pas daarna kijken we welke middelen daarbij passen. Die werkwijze kan ik iedereen aanraden.”
“In onze werkgroep hebben we bijvoorbeeld flink gediscussieerd over hoe we met creativiteit omgaan in relatie tot digitale geletterdheid.” Het gaat De Jongh en haar collega’s om het vinden van een goede balans om ict als creatief middel in te zetten, vergelijkbaar met andere middelen die creativiteit uit kunnen lokken. “We zijn erop uitgekomen dat creatieve uitingen ook de vorm kunnen hebben van bijvoorbeeld een stop motion-filmpje, een YouTube-filmpje, een website, een vlog of een prezi.”
“Net als bij schilderles willen we onze leerlingen de technieken leren die ten grondslag liggen aan creatieve uitingen in digitale vorm. Het is goed dat zij kennis en ervaring met een aantal technieken opdoen. Bijzonder is dat beeldschermen daarbij lang niet altijd nodig zijn. De principes achter ict kun je leerlingen heel goed laten ontdekken met unplugged voorbeelden. Begrijpen ze de achterliggende principes, dan zijn ze in staat om zelf te gaan creëren in plaats van enkel consumeren. Dat proces willen we bereiken.”
Leerlijn digitale geletterdheid met lesideeën
De leerdoelen op het gebied van digitale geletterdheid koppelt het team zoveel mogelijk aan het bestaande lesprogramma. “Die koppeling is vaak heel voor de hand liggend. Dan hoeft er maar een kleine aanpassing plaats te vinden om een onderwerp uit digitale geletterdheid in een regulier programmaonderdeel in te passen. Groot voordeel bij deze werkwijze is dat het geen aparte les hoeft te worden. En waar dat niet kan, zoeken we naar passende lesinhoud.”
De leerlijn digitale geletterdheid inclusief lesideeën is voor de hele sector beschikbaar. Benieuwd? Bekijk de leerlijn digitale geletterdheid.
Eigen accent leggen
De Jongh en haar team hebben veel opgestoken van het proces rond de ontwikkeling van de leerlijn. Hun advies aan andere scholen: “Neem niet klakkeloos een leerlijn over, maar denk na wat jullie als school zelf willen met ict-onderwijs en digitale geletterdheid. Zo zal elke school een eigen accent kiezen. Natuurlijk kost dat tijd, maar ik zie het niet als steeds maar weer het wiel opnieuw uitvinden. Als je met je team een heldere visie hebt, dan kun je alles daaraan staven.”
Meer informatie
Wilt u meer lezen over de leerlijn digitale geletterdheid vanuit pedagogische visie? Lees dan het interview met Nadia Demaret, schoolleider van basisschool Widar, of bekijk de resultaten in het praktijkvoorbeeld ‘Hoe kom je tot een leerlijn digitale geletterdheid op basis van je pedagogische visie?‘
Wilt u meer weten over Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie, vrijescholen en digitale geletterdheid? Lees het artikel Freek Zwanenberg over Rudolf Steiner, de vrije school en digitale geletterdheid of beluister de daarbij behorende podcast.
Aan de slag met digitale geletterdheid? Lees dan ‘Werken aan digitale geletterdheid: van visie naar praktijk’
Dit project was een van de versnellingsvragen van het programma Slimmer leren met ICT van de PO-Raad en Kennisnet. Meer over dit project vindt u op de website slimmerlerenmetict.nl