Hoe belangrijk is technologie in een zorgopleiding?
“Er is een enorme urgentie om technologie een plek te geven in de zorg. We krijgen de komende jaren te maken met een groot tekort aan zorgprofessionals. Technologie kan een mogelijkheid zijn om zorg te bieden: thuis, in een instelling of ziekenhuis.
“Bovendien geloof ik dat we met innovatieve toepassingen de ouderenzorg, gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg goed kunnen ondersteunen bij zelfredzaamheid en zelfstandig wonen. Het is de bedoeling dat de cliënt met behulp van technologie meer grip krijgt op zichzelf en de omgeving. De inzet van domotica (huisautomatisering of smart homes) kan het leven makkelijker maken en biedt ruimte voor meer zelfregie.”
Hoe komen digitaal burgerschap en de zorgopleiding samen?
“De maatschappij vraagt om nieuwe vaardigheden, waaronder zelforganiserend vermogen en samenwerken. Ook digitaal moet je die vaardigheden bezitten.
“De meeste studenten kunnen wel informeel whatsappen, maar ze moeten ook professioneel en methodisch, kritisch leren denken. Dit betekent dat studenten nadenken over hoe zij ict doordacht inzetten in de zorg. Bij digitaal burgerschap gaan we in op:
- de vaardigheden die nodig zijn om als burger, in de digitale wereld te functioneren
- de gedragsregels die hierbij gelden
- de invloed van digitalisering op de burger en maatschappij
“Technologie biedt goede middelen om te informeren, coördineren en te organiseren. We kunnen bijvoorbeeld Skype inzetten voor zorg op afstand, ook wel beeldzorg genoemd. Dit vraagt om specifieke vaardigheden van een zorgprofessional. Het is meer dan alleen het aanzetten van een apparaat. Bij een verwarde of angstige patiënt moeten studenten bijvoorbeeld goed nadenken over wat nodig is en of dat met beeldzorg op te lossen is. Moeten zij tijdens een beeldbelgesprek op andere dingen letten dan in een normaal gesprek?”
Hoe pakt ROC Mondriaan dit aan?
“Bij ROC Mondriaan bestaat al een leerlijn Technologie in Zorg en Welzijn, maar die wordt beter ingebed in het professioneel handelen. We laten aspecten terugkomen van digitaal burgerschap, zoals samenwerken en kritisch denken over de inzet van technologie voor Zorg en Welzijn.
“Studenten moeten steeds meer nadenken over wat de cliënt helpt om zelfredzaam te zijn en wat de rol van techniek daarbij is. Het is van vitaal belang om techniek goed te selecteren. In elke situatie is een ander hulpmiddel geschikt. Zora de robot kan een oudere cliënt helpen. En denk aan apps die zorgen dat een verdwaalde, demente patiënt snel gevonden wordt. Hoe zet je die apparaten doordacht in?
“Studenten leren zelf technologische concepten realiseren, zoals nieuwe toepassingen voor dementerenden, in de gehandicaptenzorg, de GGZ of in de zorg die nodig is in een complexe, veranderende wereld.
“Dat doen zij samen met regionale opdrachtgevers en in interdisciplinaire teams van studenten techniek en studenten Zorg en Welzijn. Bij het samenwerken met studenten die kunnen programmeren, wordt denken vanuit de gebruiker en technologisch redeneren steeds belangrijker. Het gaat dan om het nadenken over het formuleren van vragen van de cliënt, en het verwerken en gebruiken van data en digitale middelen ten behoeve van vitaliteit.”
Waarom is dit belangrijk?
“Er is een kloof tussen het bedenken en ontwerpen van technologie en het gebruik ervan. Toepassingen worden vaak met de beste intenties bedacht. Vaak door ontwerpers en bedrijven die niet uit de praktijk van zorg en welzijn komen. Tegelijkertijd moeten diezelfde toepassingen wel worden ingezet door de mbo’ers op niveau 2, 3, 4.
“De bewustwording die tijdens de projecten bij de student ontstaat, maakt dat innovaties beter en makkelijker geaccepteerd en toegepast worden. De inhoudelijke uitdaging voor het onderwijs ligt in het aanscherpen van de zorgvraag. Hierdoor kan het bedrijfsleven toepassingen ontwikkelen die beter aansluiten bij wat de cliënt en de zorgprofessional nodig heeft. Door samenwerking kunnen onderwijs en het bedrijfsleven aanjagers zijn van deze innovaties.”
Meer informatie
Meer weten over het werk van Bert Mulder? Bekijk het practoraat Technologie in Zorg en Welzijn verbonden aan ROC Mondriaan.
Meer weten over digitaal burgerschap in het mbo?
- Digitaal burgerschap en Nederlands: lezen en burgerschap raken elkaar
- Polarisatie online en in de klas: ‘Nodig leerlingen uit tot nuance, luisteren en denken’
- Leerlingen opleiden tot goede digitale burgers met De Vreedzame School
- Digitaal burgerschap: leren sensitief zijn voor verschillen, ook in de digitale wereld