De vragenlijst ‘Weet waar je staat’ vormde basis voor het onderzoek en komt voort uit eerdere onderzoeken voor de Vier in balans-monitor. Het doel van deze vragenlijst:
- het verzamelen van gegevens over de huidige praktijk in Nederlandse scholen
- het geven van inzicht aan de deelnemende scholen: dit is waar u staat en zo kunt u uw ict-beleid effectiever maken.
In 2018 hebben ruim 4.000 leraren uit het primair en voortgezet onderwijs (po, vo) en speciaal onderwijs de vragenlijst ingevuld. Ook is de vragenlijst ingevuld door schoolbestuurders en schoolleiders van deze leraren. Daarmee geven de resultaten voor alle niveaus van de schoolorganisatie inzicht in de actuele stand van zaken van ict-gebruik in het onderwijs.
Ict-bekwame leraar zorgt voor betere leerprestaties
Resultaten van het onderzoek laten zien dat gebruik van ict in het onderwijs blijft toenemen. Maar wat betekent dit voor de kwaliteit voor het onderwijs? Vooral de leraar die ict gevarieerd gebruikt en een breed didactisch repertoire heeft, blijkt bij hun leerlingen een hogere motivatie en betere leerprestaties te zien. Deze uitkomst bevestigt dat ict in het onderwijs vooral werkt bij de ict-bekwame leraar. Leerlingen leren beter, sneller en meer bij leraren die ict gevarieerd inzetten.
Opbrengsten
Naast de opbrengsten van ict voor leerlingen, zien leraren nog andere voordelen voor hun eigen taak als leraar. Zo ervaren veel leraren dat zij hun lessen, dankzij ict, efficiënter kunnen inrichten en een beter overzicht hebben over de vorderingen van leerlingen. Dit stelt leraren in staat om in hun onderwijs beter rekening te houden met de individuele talenten en ondersteuningsbehoeften van leerlingen. Bijvoorbeeld door de leerstof, de instructievorm of het tempo af te stemmen op de behoeften van de leerling.
Ambities schoolleiding
Bijna alle schoolleiders zijn van mening dat leraren over twee jaar in meer dan de helft van de lessen gebruik zouden moeten maken van een beamer en van digitaal leermateriaal. Ook verwachten zij (ruim driekwart) dat leraren een gevarieerd palet aan ict-activiteiten tijdens hun lessen inzetten.
Daarbij denken schoolleiders aan:
- het gebruik van specifieke leerprogramma’s die passen bij de les
- klassikaal uitleg geven met behulp van digitale leermiddelen
- met leerlingen praten over de veiligheid op internet
- leerlingen leren hoe zij moeten omgaan met sociale media.
Daarnaast hebben schoolleiders de ambitie dat de meeste leraren naast een digibord, laptops en leerlingvolgsysteem binnen 2 jaar ook gebruik maken van een digitaal toetssysteem.
Tot slot verwachten met name schoolleiders in het voortgezet onderwijs, dat leraren tijdens meer dan de helft van de lessen gebruik maken van een elektronische leeromgeving (88%). In het primair onderwijs zijn de verwachtingen rond regelmatig gebruik van een elektronische leeromgeving lager (45%).
Bekwaamheid van leraar bepalend voor impact van ict
Voor een juiste interpretatie van de factoren die van invloed zijn voor de inzet van ict, maken we onderscheid tussen activiteiten waar de schoolleiding verantwoordelijk voor is en activiteiten voor leraren.
Activiteiten van de schoolleiding zijn bijvoorbeeld:
- de aanschaf van computervoorzieningen
- positieve verwachtingen over gebruik van ict
- meerjarig schoolbeleid rond inzet van ict.
Resultaten van het onderzoek laten zien dat activiteiten van de schoolleiding in beperkte mate verklarend is voor het huidig gebruik van ict. Scholen verschillen weliswaar van elkaar in hun voorzieningen en schoolbeleid, maar de invloed daarvan op inzet van ict door leraren is relatief klein.
Het meest bepalend voor het gebruik van ict zijn kenmerken van individuele leraren. Dit betekent dat vergroting van het didactisch repertoire van leraren, meer impact heeft op gebruik en opbrengsten van ict, dan investeringen in infrastructuur en schoolbeleid dat zich vooral richt op het stimuleren van ict-gebruik.
Alle uitkomsten van het onderzoek leest u in het rapport ‘Ict-gebruik in het onderwijs 2018‘ op Kbanijmegen.nl.
Meer informatie
Wilt u meer informatie over het onderzoek? Of heeft u vragen? Neem contact op via support(vervang deze tekst met @ teken)kennisnet.nl of 0800 321 22 33