Doorgaan naar hoofdinhoud
  • Stappenplan
  • |
  • Leermiddelen
  • |
  • po
  • vo
  • mbo

Stappenplan keuzeproces ELO/LMS

Het kiezen van een nieuwe elektronische leeromgeving (ELO) of een nieuw Learning Management System (LMS) vraagt om een doordachte en projectmatige aanpak. Deze toepassingen zijn onderdeel van de totale digitale leeromgeving op de school; ze bieden zowel leraren als leerlingen toegang tot digitaal leermateriaal, huiswerkplanning en opdrachten. Daarmee vormt de ELO/LMS een belangrijke pijler binnen het onderwijsleerproces. In dit stappenplan lees je hoe je tot zo’n aanpak komt en daarmee een goede keuze maakt.

Welmoed Lockefeer

Door Welmoed Lockefeer

31 januari 2024
13 minuten lezen

Het keuzeproces als project

Dit stappenplan ‘Keuzeproces LMS/ELO’ helpt scholen om het keuzeproces van een nieuwe LMS/ELO-applicatie projectmatig in te richten. Het beschrijft de fases die scholen doorlopen bij het kiezen van deze applicatie. Een onderzoek van het Kohnstamm Instituut vormt de basis ervan. Door de projectmatige aanpak kunnen scholen doordachte keuzes maken en sluit het aangeschafte product beter aan bij de wensen van de leraren en behoeften van leerlingen. Het keuzeproces als project kent verschillende fases, die in onderstaande illustratie zijn weergegeven:

Het keuzeproces als project kent verschillende fases: 1. Hoe pakken we de keuze aan? 2. Wat past bij ons? 3. De knoop doorhakken 4. Inkopen 5. Gebruik in de klas 6. Leren van het keuzeproces

Dit model gaat uit van een lineair-cyclisch proces, maar er zijn ook andere manieren om dit proces in te richten. De stappen kunnen ook parallel lopen of je kunt teruggrijpen naar een vorige stap. Blijf als school alert op welke stappen er zijn en maak bewuste keuzes over het verloop van het proces.

Aanbesteding

Scholen zijn verplicht om leveringen en diensten die meer kosten dan het drempelbedrag van € 215.000 excl. btw, Europees aan te besteden. Bij de keuze van een nieuw(e) ELO/LMS, geldt dit voor de meeste scholen. Daarom richt dit stappenplan zich in eerste plaats op een keuzeproces met aanbesteding. Er is ook aandacht voor eventuele afwijkingen voor keuzeprocessen zonder aanbesteding.

  • Stap 1: Hoe pakken we de keuze aan?

    Het keuzeproces begint met het vaststellen van opdracht en kaders, gevolgd door het samenstellen van een representatieve werkgroep en het opstellen van een effectieve planning. Voor een doordachte keuze verdiept de werkgroep zich in de markt; kennis over functionaliteiten, organisatieprocessen en beschikbare producten is daarbij heel belangrijk. Een gestructureerde aanpak waarborgt een keuze die zowel aan opdrachtgevereisen als gebruikersbehoeften voldoet.

Ga in gesprek met je werkgroep over jullie definitie van wat een ELO/LMS is. Wat verstaan jullie eronder en waar willen jullie je oprichten? Als je meer tijd hebt, kun je ook zelf op zoek gaan naar aanvullende literatuur en deze opnemen in de bronnenlijst, die mogelijk deel uitmaakt van een adviesrapport over de uiteindelijke keuze.

Meer informatie bij stap 1

Wil je voorbeelden van randvoorwaarden of meer weten over het opstellen van een opdrachtomschrijving, het samenstellen van een werkgroep, een planning maken of de scope scherper krijgen?

Meer informatie bij stap 1
  • Stap 2: Wat past bij ons?

    In deze fase stelt de werkgroep de criteria op om de ELO/LMS’en aan te toetsen en kan een marktconsultatie plaatsvinden. Hiervoor is een zorgvuldige analyse nodig van wat het nieuwe systeem moet bieden op het gebied van inhoud, gebruik, integratie met bestaande tools, en eventuele specifieke behoeften van de school. Door een systematische en lineair-cyclische aanpak kan een weloverwogen keuze worden gemaakt voor het ELO/LMS dat het beste past bij de school.

Meer informatie bij stap 2

Wil je meer tips om tot goede criteria te komen, meer weten over de beoordeling van producten of ben je op zoek naar informatiebronnen voor de marktconsultatie?

Bekijk hier meer informatie bij stap 2
  • Stap 3: De knoop doorhakken

    In deze fase vergelijkt de werkgroep de producten, wordt duidelijk of er een keuze gemaakt kan worden (en zo ja welke) en neem je alle belanghebbenden hierin mee.

  • Stap 4: Inkopen

    Bij de inkoop van een nieuw LMS/ELO-systeem zijn er diverse belangrijke aspecten om rekening mee te houden. Maak duidelijke afspraken met de leveranciers over:

    • de prijs
    • leveringstermijnen
    • ondersteuning
    • garanties

    Zorg dat alle relevante details in het contract staan.

  • Stap 5: Gebruik in de klas

    Een nieuw(e) ELO/LMS kan veel impact hebben op de dagelijkse processen in de school. Daarom betrek je de gebruikers ook actief bij de invoering van het product. Het is belangrijk om te analyseren wat het nieuwe product betekent voor de inrichting van de lessen.

    Het succes van de invoering is sterk afhankelijk van een zorgvuldige planning en voorbereiding, inclusief het trainen van leraren en andere betrokkenen om optimaal gebruik te kunnen maken van het nieuwe ELO/LMS.

Meer informatie bij stap 5

Wil je weten waar je aan moet denken bij het bepalen van impact, of weten hoe je gebruikers kun opleiden in het werken met de ELO of het LMS?

Bekijk hier meer informatie bij stap 5
  • Stap 6: Leren van het keuzeproces

    Neem de tijd om het keuzeproces te evalueren. Wat ging goed, wat kon beter? Betrek de leden van de werkgroep hierbij.

Waarom een nieuwe ELO en/of nieuw LMS?

Bottom-up: de applicatie past niet goed bij de wensen van leraren of leerlingen of bij de onderwijsvisie van de school.

Tijd: een licentie gaat verlopen. De doorlooptijd van een aanbesteding is meestal 9 maanden tot een jaar; het begin van het schooljaar is een logisch moment om het keuzeproces te starten.

Top-down: het (overkoepelend) bestuur wil het applicatielandschap veranderen, bijvoorbeeld vanwege kosten of efficiëntie.

Markt/omgeving: actualiteit rond een bepaalde applicatie (product wordt van de markt gehaald).

Inefficiënt gebruik: scholen benutten lang niet altijd alle functionaliteiten van de aangeschafte applicatie. Of er zijn meerdere toepassingen die dezelfde processen ondersteunen en dus niet overal gebruikt hoeven worden (dan is er onnodige overlap van functionaliteiten tussen applicaties).

Definities

Terminologie binnen de digitale leeromgeving (DLO)

Elektronische leeromgeving (ELO): een portaal of schil die leerlingen en leraren toegang geeft tot alle functionaliteiten die nodig zijn voor de uitvoering van het onderwijs. Vaak is dit een vertrekpunt en toegangspoort voor veel andere applicaties, zoals het LMS of de Teams/Google-omgeving. Eventueel biedt de onderwijsleeromgeving ook directe toegang tot digitaal leermateriaal.

Learning Management System (LMS): het systeem voor het aanbieden en gebruiken van leermaterialen ter ondersteuning van het leerproces en de interactie tussen leerling en leraar.

Een volledig overzicht van applicaties met bijbehorende processen binnen de digitale leeromgeving, vind je op deze poster van de FORA. Hier lees je welke 26 processen een LMS en ELO ondersteunen, zoals ‘Ontsluiting van digitaal leermateriaal’, ‘Samenstellen en delen van leermateriaal’, ‘Opdrachten maken en indienen’ en ‘Uitwisseling van leerlinggegevens’ (in combinatie met bijvoorbeeld het leerlingadministratiesysteem).

Tool Leeromgeving in kaart

Breng vanuit het onderwijsperspectief de digitale leeromgeving van jouw school in kaart en ga hierover met elkaar in gesprek.

Leeromgeving in kaart

Netwerk Leermiddelen

Het Netwerk Leermiddelen is voor de professional in het primair en voortgezet onderwijs: bouw mee aan een waardevol netwerk dat aansluit op jouw behoeften. Deel kennis en ervaring. Help collega's bij de keuze van leermiddelen en leer van ervaringen van collega's.

Meer informatie en aanmelden

De onderwerpen waarover wij publiceren