Wanneer leerlingen digitaal leermateriaal gebruiken, genereren zij gegevens over hun leerproces. Door deze gegevens te analyseren, kunnen leraren inzicht krijgen in de voortgang van leerlingen. De analyse van de gegevens vinden leraren vaak terug in dashboards.
De terugkoppeling van deze analyses kan leiden tot effectiever handelen door de leraar of de leerling. Of bijvoorbeeld door de ontwikkelaar van lesmateriaal. Learning analytics kan een rol spelen binnen het leerproces zelf. Een leerling krijgt bijvoorbeeld direct feedback in de vorm van aanbevelingen of het aanpassen van het niveau. Maar ook buiten het leerproces kan learning analytics worden gebruikt om bijvoorbeeld risicofactoren op vroegtijdig schooluitval te identificeren.
Het ontdekken van patronen
Learning analytics richt zich op het ontdekken van trends en patronen in grote hoeveelheden onderwijsdata. Dit heeft als doel meer gepersonaliseerd onderwijs mogelijk te maken.
Learning analytics kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld beschrijvend, verklarend, voorspellend en adviserend.
- Beschrijven: beschrijven wat u ziet. Voorbeeld: het gemiddelde van de school voor het vak spelling op de halfjaarlijkse Cito-toets laat een gestage verbetering zien in de afgelopen vier jaar.
- Verklaren: duiden of verklaren wat u ziet.
- Voorspellen: hoe verwachten we dat de ontwikkeling doorzet en waar denken we over één, twee of drie jaar te kunnen staan?
- Adviseren: wat is er nodig om de gestelde doelen te bereiken?
Wilt u meer weten over welke verschillende functies learning analytics hebben? Lees de publicatie ‘Data helpt leerkracht bij optimale ontwikkeling van het kind‘.
Waarom aandacht voor learning analytics?
Door de analyses die voortkomen uit learning analytics te gebruiken in het leerproces, kunnen scholen meer onderwijs op maat bieden. De data die hieruit voortkomt kan helpen om een gedetailleerd beeld te schetsen van de voortgang, het niveau en de manier waarop leerlingen leren. Leraren kunnen bijvoorbeeld bij de lesvoorbereiding kijken naar waar leerlingen behoefte aan hebben, maar ook leerlingen kunnen profijt hebben van de data door gerichte feedback te krijgen.
Nut van learning analytics
Learning analytics kan met name helpen bij het beantwoorden van vragen als:
- Wanneer zijn leerlingen klaar om naar het volgende onderwerp te gaan?
- Wanneer loopt een leerling het meeste risico om uit te vallen?
- Welk cijfer zal een leerling waarschijnlijk halen voor een bepaald vak?
- Heeft een leerling extra ondersteuning nodig?
Om deze belangrijke vragen zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden heeft een leraar, naast zijn intuïtie en ervaring, baat bij informatie die hem kan ondersteunen bij het kiezen van de juiste interventie. Learning analytics kan hierbij helpen.
Privacygevoelige data en ethiek
Om dit te doen is er echter wel data nodig, die vaak behoorlijk privacygevoelig kan zijn. Leveranciers van (adaptieve) leerplatformen slaan deze data op. Instellingen zijn verantwoordelijk voor het maken van goede afspraken over het gebruik van deze data en de bescherming van de leerlingen. Het is daarom belangrijk dat instellingen goed nadenken welke data verzameld wordt, met welk doel, wanneer de leerling hierover geïnformeerd wordt, et cetera.
Daarnaast stelt learning analytics scholen voor een aantal belangrijke ethische vraagstukken. Wat doet u als uw analyse van wat het beste is voor een leerling afwijkt van wat het systeem adviseert? Het is belangrijk dat scholen zich hier van bewust zijn en dat zij hiermee om kunnen gaan.
Learning analytics voor leraren
Tot slot is het belangrijk dat leraren weten hoe zij omgaan met learning analytics. Wat moet u daarvoor kunnen en kennen? Stichting Klasse diende hiervoor een versnellingsvraag in bij Kennisnet en de PO-Raad. Om de kansen met learning analytics te benutten, zijn vier randvoorwaarden van belang: goede technologie, goede deskundigheid van leraren, cyclisch werken en het realiseren van voldoende capaciteit.
Benieuwd naar hoe Stichting Klasse werken met learning analytics heeft aangepakt? Lees de publicatie ‘Cyclisch werken aan interveniëren met learning analytics‘.
Meer informatie
Meer weten over learning analytics en ethiek?
- Lees de publicatie ‘Waarden wegen – Een ethisch perspectief op digitalisering in het onderwijs’.