Willem-Jan van Elk
Update: scholen en leveranciers werken verder aan afspraken in het programma Edu-V. Edu-V bouwt verder op de uitkomsten van Edu-K en is de uitvoering van het Groeifonds-voorstel Onderwijs Digitaal Goed Geregeld!
In Edu-K wordt samengewerkt door onder andere de sectorraden, uitgevers, softwareleveranciers en andere publieke en private partijen. Bij het gebruik van digitale leermiddelen vormen deze partijen de leermiddelenketen; ook wel educatieve contentketen.
Hoe de leermiddelenketen werkt
Een voorbeeld van hoe de keten werkt: leerlingen zijn geregistreerd in het leerlingadministratiesysteem. Op basis hiervan bestellen zij leermiddelen bij een distributeur. Die zorgt ervoor dat elke leerling toegang krijgt tot het bestelde materiaal. Uitgevers zetten vervolgens het leermateriaal klaar in de elektronische leeromgeving, waar de leerling inlogt voor gebruik. Na gebruik van het leermateriaal worden de resultaten door de uitgever teruggestuurd naar het administratiesysteem van de school.
Educatieve keten: zo sterk als de zwakste schakel
Overleg en samenwerking tussen alle partijen in deze keten is erg belangrijk, want de keten is zo sterk als de zwakste schakel en kwetsbaarheden kunnen gevolgen hebben voor de hele keten. Een voorbeeld: er worden veel gegevens gedeeld tussen de leerlingadministratiesystemen van scholen en software van uitgevers. Alle betrokken partijen kunnen hun systemen goed hebben beveiligd, maar als één partij de beveiliging niet op orde heeft, dan is de keten nog steeds kwetsbaar.
Door de samenwerking in Edu-K wordt de keten versterkt en kunnen deze en andere belemmeringen worden weggenomen. Dat leidt ertoe dat het onderwijs optimaal gebruik kan maken van digitale leermiddelen.
Meer inzicht in leerproces
Zo draagt Edu-K eraan bij dat scholen en docenten beter inzicht krijgen in het leerproces van leerlingen. Resultaten van verschillende methodes en vakken staan nu vaak in verschillende systemen, terwijl leraren deze ook graag vakoverstijgend willen zien; bijvoorbeeld in een leerlingadministratiesysteem.
Voorheen moesten leraren vaak cijfers uit verschillende pakketten overtypen om een overzicht te maken per leerling. Om ervoor te zorgen dat dit tot het verleden behoort, maken uitgevers, softwareleveranciers en de sectorraden in Edu-K afspraken die overkoepelend inzicht mogelijk maken.
Gemakkelijke toegang tot leermateriaal
Ook draagt de samenwerking in Edu-K eraan bij dat leerlingen makkelijker toegang krijgen tot leermaterialen. Het gebruik van verschillende leermiddelen en systemen kan het bestelproces en de toegang tot leermiddelen ingewikkeld maken. Om dit proces voor alle betrokkenen te stroomlijnen, maken partijen in Edu-K afspraken om te standaardiseren.
Met oog voor privacy
Ook de privacy van leerlingen heeft baat bij de samenwerking in Edu-K. Er worden steeds meer digitale leermiddelen ingezet, en daardoor circuleert er ook steeds meer data over leerlingen. Om die persoonsgegevens te beschermen, maken partijen in Edu-K afspraken over wie toegang krijgt tot die gegevens. Ook zetten zij de zogeheten nummervoorziening in.
De nummervoorziening
Met de nummervoorziening kunnen betekenisloze identificatienummers worden uitgewisseld in de onderwijsketen. Deze nummers zijn pseudoniemen. Hiermee kunnen gegevens van leerlingen worden gedeeld tussen partijen in de leermiddelenketen, zonder dat die te herleiden zijn naar individuele leerlingen.
De partijen in Edu-K brengen ook het privacyconvenant in de praktijk. Dat vertaalt de Wet bescherming persoonsgegevens naar het onderwijs. Dankzij dit convenant weten scholen en aanbieders wat ze op privacygebied van elkaar mogen verwachten.
Struikelblokken rond continuïteit en beveiliging
Ten slotte draagt de samenwerking in Edu-K eraan bij dat struikelblokken op het gebied van continuïteit en informatiebeveiliging worden weggenomen. Steeds meer processen op school zijn afhankelijk van ict. Gaat er ergens in de educatieve keten iets mis, dan heeft dat effect op alle partijen.
Scholen, uitgevers en softwareleveranciers krijgen bijvoorbeeld te maken met DDoS-aanvallen, malware en hackers die het onderwijs verstoren. Om te zorgen dat een school zo snel mogelijk weer onderwijs kan geven, moeten partijen samenwerken in geval van incidenten. En zij moeten kennis met elkaar delen om incidenten te voorkomen.
Betrokken partijen
Edu-K is een samenwerking van de PO-Raad, de VO-raad, de MBO Raad, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, brancheorganisaties voor educatieve uitgevers (GEU), distributeurs (KBb-E) en softwareleveranciers (VDOD). Kennisnet verzorgt het secretariaat en levert kennis en expertise.
Edu-K komt voort uit onder meer het iECK-programma, waarin ook werd samengewerkt door private en publieke partijen. Kijk voor meer informatie op de website van Edu-K.