AI in de school – deze stappen zet je eerst

AI bestaat in verschillende vormen. Op dit moment krijgt generatieve AI de meeste aandacht. Generatieve AI is een verzamelnaam voor AI-toepassingen die iedereen eenvoudig kan gebruiken om onder andere teksten, afbeeldingen, video’s, audio en computercode te creëren. Leerlingen maken volop gebruik van deze technologie. Denk aan ChatGPT voor het maken van huiswerk. Ook leraren experimenteren met generatieve AI, bijvoorbeeld bij lesvoorbereiding.

Ga in gesprek

Begin klein en breng als eerste in kaart op welke manier generatieve AI wordt gebruikt door leraren en leerlingen. Voer gesprekken over het gebruik van generatieve AI op jullie school. Ga na of leerlingen bijvoorbeeld ChatGPT, Llama, Gemini, Copilot of een andere tool gebruiken bij het maken van hun huiswerk of toetsen. Gebruiken ze ook andere tools zoals Midjourney of Boomy? Zijn leraren daarvan op de hoogte en wat vinden zij ervan? Gebruiken leraren generatieve AI-tools bij hun werk? Maak een overzicht van de tools die momenteel gebruikt worden.

Invloed op het onderwijs

De kennis die je opdoet helpt je te begrijpen wat de mogelijke invloed is van de tools op je onderwijs. Denk hierbij ook alvast na welke verantwoordelijkheid je als school wil nemen bij het gebruik van deze generatieve AI-tools. Weten wat er speelt op je school biedt een basis voor de volgende stappen.

Om leerlingen en medewerkers goed te begeleiden bij het veilig en verantwoord gebruik van AI is het belangrijk om in een aantal heldere afspraken vast te leggen hoe je er op school mee omgaat. Je kunt daarbij gebruikmaken van onze toolkit voor het maken van schoolafspraken over generatieve AI. In de toolkit vind je een handreiking met 7 principes voor het verantwoord gebruik van AI en bijbehorende voorbeeldafspraken. Er zitten ook een voorbeeldpresentatie en werkbladen in die je helpen om met jouw schoolteam tot afspraken te komen die passen bij de onderwijsvisie van jouw school.

Bij het opstellen van kaders voor toetsing kun je aan het volgende denken:

• Maak aan de voorkant heldere afspraken of en zo ja hoe AI bij toetsen mag worden gebruikt. Naast helemaal wel of helemaal niet valt nog te denken aan situaties waarbij je AI enkel mag gebruiken ter inspiratie. Of je staat het gebruik wel toe, maar met bronvermelding.
• Verleg de aandacht van enkel een beoordeling van het eindresultaat naar (ook) een beoordeling van het (ontwikkel)proces.
• Combineer een beoordeling van het eindresultaat met een mondelinge presentatie of een vraaggesprek over de inhoud.

AI is een veelzijdige en ingrijpende technologie die alle lagen van het onderwijs en de samenleving kan raken. Zet daarom na het opstellen van de richtlijnen voor generatieve AI geen punt, maar ontdek ook wat andere AI-toepassingen voor jouw school betekenen: hoe past het bij het onderwijs en de waarden die jullie centraal stellen? Dit vraagt om een continu lerend proces. Hoe pak je dat als school aan? 

Zorg voor stapsgewijze kennisontwikkeling

Verdiep je in de technologie: weet wat het is, hoe het werkt, hoe je het gebruikt en wat de (on)mogelijkheden zijn. De artikelen uit deze handreiking kunnen hierbij helpen. Bedenk: niet iedereen hoeft direct op cursus, begin met kennisuitbreiding van leraren die enthousiast zijn. Faciliteer dit als schoolleider. Kijk ook wat je kan leren van andere scholen binnen je schoolbestuur. Organiseer het delen van ervaring en uitwisselen van kennis. Binnen je school en wellicht ook daarbuiten.

Ervaar de kansen en beperkingen van AI

Zelf ervaren hoe AI-toepassingen werken is een belangrijke stap om te bepalen wat je ervan vindt. Richt bijvoorbeeld een expert- en innovatiegroep AI op met enthousiaste en kritische medewerkers om nuttige praktijkervaring op te doen. Laat leerlingen hier ook in meedraaien. Bespreek met elkaar wat AI doet.

Ga na welke impact AI op je bestaande plannen heeft en pas die waar nodig aan. Zo blijft AI geen op zichzelf staand initiatief en integreer je de technologie in je schoolbeleid.