- Onderzoek
- |
- Beleid en organisatie
- |
- po
- vo
- mbo
De rol van ouders bij afstandsonderwijs
Betrokken ouders hebben een positieve invloed op de leerprestaties van hun kinderen. Ze spelen vooral een rol bij het ondersteunen en motiveren van hun kind. De periode van afstandsonderwijs tijdens de coronapandemie heeft meer zicht gegeven op de invloed van ouderbetrokkenheid op het leerproces.
Door Nadira Saab, Manel van Kessel
Wat opvalt is dat de mate van ouderbetrokkenheid sterk wisselt per onderwijssector. In het primair onderwijs staken ouders veruit de meeste tijd in het begeleiden van hun kinderen. In het voortgezet onderwijs beperkte de ondersteuning zich vooral tot het volgen van de vorderingen van hun kinderen en het controleren of die hun schoolwerk hadden gemaakt. Hoewel ouderbetrokkenheid in het middelbaar beroepsonderwijs toeneemt, is over de periode van afstandsonderwijs niet bekend wat de rol van ouders was.
Geleerde lessen uit onderzoek
In de geleerde lessen gaan we op basis van diverse nationale en internationale onderzoeken na wat het effect van de schoolsluiting was op ouderbetrokkenheid. En hoe scholen daar in de toekomst rekening mee kunnen houden bij het aanbieden van flexibel onderwijs.
Onderwijsvaardigheden
Met name in het primair onderwijs namen ouders vaak de rol van de leraar over. Meer dan de helft gaf aan regelmatig uitleg te hebben gegeven over de lesstof. Maar voor veel andere ouders bleek dit een uitdaging. Door gebrek aan tijd, maar ook door een gebrek aan onderwijsvaardigheden en onvoldoende begrip van de inhoud, leerdoelen van lessen, lesmateriaal en opdrachten. Daarbij boden niet alle scholen een gestructureerd lesprogramma aan. Daardoor was het voor ouders en leerlingen niet altijd duidelijk wat er verwacht werd of waar zij informatie konden vinden.
Ict-bekwaamheid
Leerlingen kregen thuis les via online programma’s en software. Niet alle ouders waren behendig genoeg met die technologie. Daardoor konden ze hun kinderen niet altijd goed helpen. Een beperkte beheersing van de Nederlandse taal was soms een extra belemmering.
Communicatie met ouders
Door een gebrek aan onderwijsvaardigheden en soms een gebrek aan ict-vaardigheden hadden veel ouders behoefte aan ondersteuning vanuit de leraar en school. Onderzoek toont aan dat die ondersteuning er niet altijd was en dat ouders vonden dat er te weinig contact met de leraar was.
Verschil in opleidingsniveau
Ouders begeleidden hun kinderen op verschillende manieren. Ouders met een hoger inkomen en opleidingsniveau hadden vaker toegang tot voldoende devices om het schoolwerk op te maken. Ze hadden ook meer vertrouwen dan laagopgeleide ouders in hun eigen kunnen om hun kinderen te begeleiden.
Bevindingen per sector
Wat zien we in nationale en internationale onderzoeken over ouderbetrokkenheid bij afstandsonderwijs? We lichten een aantal opvallende zaken uit.
Primair onderwijs
- 64% van de ouders gaf 3 keer per week tot elke schooldag uitleg over de leerstof.
- 64% volgde regelmatig de vorderingen en vooruitgang van hun kind.
- 55% van de bevraagde ouders gaf aan minstens 3 keer per week samen met hun kind te werken aan de leer- en oefenprogramma’s van de school.
- 25% van de ouders is van mening dat er niet voldoende contact was met de leraar tijdens de periode van het afstandsonderwijs.
Voortgezet onderwijs
- 70% van de ouders gaf aan geen hulp of minder dan een half uur per dag hun kind te hebben ondersteund.
- 67% van de ouders gaf aan dat hun kind behoorlijk zelfstandig zijn of haar schooltaken kon maken.
Uit: Monitor hybride onderwijs po en vo.
Tips en adviezen voor leraren
Een goed contact tussen ouders en leraren is van cruciaal belang om ouders te ondersteunen bij afstandsonderwijs. Maar hoe doe je dat? Het UNESCO-onderzoek ‘Ensuring effective distance learning during covid-19 disruption’ geeft een aantal suggesties:
- Heb aandacht voor de informatie die ouders delen over hun kind.
Op deze manier krijg je details en signalen van de leerontwikkeling van kinderen specifieker en vollediger mee. - Begeleid ouders in het monitoren en faciliteren van het leerproces.
Ouders helpen bij het lesgeven kan lastig zijn. Probeer toch beleefd en geduldig te blijven en houd de ontwikkeling van het kind voor ogen. - Bespreek niet alles met het kind erbij.
Door niet altijd te overleggen met het kind erbij kun je bepaalde intenties of mogelijkheden met de ouders bespreken zonder dat het de motivatie van de leerling ontmoedigt. - Plan regelmatige overlegmomenten in.
Zorg dat je voldoende overlegt met ouders en bereid die overleggen goed voor. Zo kun je effectiever communiceren met ouders en zo samen het leergedrag van leerlingen bevorderen. - Geef uitleg over lesmateriaal en leerstof.
Geef bijvoorbeeld per opdracht een toelichting voor ouders. Stel ook een leerdoel per opdracht op zodat ouders zien waar het om draait. - Ondersteun ouders op een praktische manier.
Laat bijvoorbeeld via een dashboard zien welke activiteiten kinderen doen. Zorg dat leerlingen ouder dan 13 jaar er zelf ook bij kunnen en mee kunnen helpen met het plannen en organiseren van hun werk. Op deze manier kunnen leerlingen, leraren en ouders bijhouden welke ontwikkelingen en vorderingen een kind maakt.
Meer praktische tips en adviezen over communiceren met ouders vind je op lesopafstand.nl.
Lees verder
Bronnenlijst
We baseerden onze artikelen over de effecten van afstandsonderwijs op nationaal en internationaal onderzoek over afstandsonderwijs tijdens de coronacrisis.
pdf | 141.28 KB