Scholen toetsen steeds vaker digitaal. Dat biedt kansen, maar het brengt ook risico’s met zich mee. Digitaal spieken is eenvoudiger dan bij een papieren toets en de kans om betrapt te worden is niet zo groot. Dat geeft 1 op de 3 leerlingen aan in een steekproef van Kennisnet over digitaal spieken onder 952 leerlingen van verschillende scholen in het voortgezet onderwijs.
Digitaal spieken is vaak eenvoudig en neemt toe
Een aantal uitkomsten uit de steekproef:
- 1 op de 5 leerlingen gebruikt de smartphone wel eens tijdens een toets.
- Soms kunnen leerlingen tijdens de toets gebruik maken van Google, websites of methodesites om antwoorden op te zoeken.
- Soms is het mogelijk, via een bluetooth-oortje of een chatprogramma zoals WhatsApp, contact te maken met personen binnen of buiten de toetslocatie om vragen en antwoorden uit te wisselen.
- Leerlingen kunnen tijdens de toets soms screenshots maken van toetsvragen en deze met andere leerlingen delen.
- Een enkele leerling gebruikt andere digitale hulpmiddelen zoals een smartwatch, een digitale pen of camera.
Nieuwe technieken en gadgets die vaak spotgoedkoop via Chinese websites verkrijgbaar zijn, maken digitaal spieken moeilijker te ontdekken en dus verleidelijker. Wereldwijd neemt het aantal incidenten dan ook toe.
In een interview met Kennisnet geeft Rachel Schoenig, CEO van Cornerstone Strategies, onder andere aan dat in de Verenigde Staten een “markt” is ontstaan van kandidaten die in andermans naam een toets maakten. Een ander voorbeeld is het ongeldig verklaren van examenresultaten omdat leerlingen antwoorden via SMS doorgaven aan elkaar. Cornerstone Strategies ondersteunt scholen in de Verenigde Staten om digitaal spieken te herkennen en voorkomen.
Zo pakt u digitaal spieken aan
Wat kunt u als schoolleider of bestuurder doen om deze ontwikkeling in het onderwijs te tackelen? Allereerst is het belangrijk dat het bewustzijn van het thema binnen de school groeit. Dit hangt uiteraard nauw samen met de ict-bekwaamheid van de leraren.
Vervolgens is het belangrijk om maatregelen te treffen om digitaal spieken te voorkomen. Kennisnet raadt scholen aan om een veilige toetsomgeving te creëren waarbij leerlingen alleen bij de toetssoftware kunnen en geen toegang hebben tot andere bronnen. Dit is eenvoudig te regelen door inzet van Mobile Device Management (MDM) of via afspraken met leveranciers van toetssoftware.
Tot slot is het van belang dat leraren en surveillanten goed geïnstrueerd zijn en weten waar ze op moeten letten voor en tijdens een toets of examen.
Praktische maatregelen tegen digitaal spieken
Rachel Schoenig geeft de volgende tips en adviezen voor leraren en (externe) surveillanten.
- Informeer surveillanten vooraf over de mogelijkheden van digitale spiekmethoden. Dit is vooral van belang bij externe surveillanten die niet altijd op de hoogte zijn van moderne technieken en wearables.
- Controleer voordat het examen begint of leerlingen wearables bij zich hebben, zoals smartwatches en andere apparatuur waar spiek- en communicatiemiddelen in kunnen zitten. Denk aan pennen, gummen, blikjes, etuis, enzovoort.
- Wees alert op (ongebruikelijke) zaken zoals petjes, haarspelden, brillen, kettingen en knoopsgaatjes waarin mogelijkerwijs cameraatjes kunnen zitten. Surveilleer tijdens het examen actief en let goed op onnatuurlijk gedrag bij leerlingen, zoals veelvuldig op het horloge kijken, frutselen onder de tafel, aan oor of haar zitten.
- Begeleid leerlingen bij toiletbezoek, omdat vooral hier een moment van uitwisseling kan plaatsvinden.
Meer informatie
Heeft u vragen over digitaal spieken? Neem contact op met Kennisnet via 0800 321 22 33 of support(vervang deze tekst met @ teken)kennisnet.nl.