De Hype Cycle geeft de ontwikkeling van een nieuwe technologie weer. Elke technologie doorloopt dezelfde cyclus: van belofte tot geaccepteerd product. Als u weet op welk punt van de Hype Cycle een technologie zich bevindt, kent u de volwassenheid van die technologie en kunt u op basis daarvan betere keuzes maken voor uw organisatie.
Denkplaat en tools testen
Kennisnet en Doorpakken op digitalisering hebben een Denkplaat Hype Cycle gemaakt met verschillende stappen om een nieuwe technologie te beoordelen. Doorpakken op digitalisering was een programma om digitalisering in het mbo te stimuleren. Gekoppeld aan de denkplaat zijn er tools ontwikkeld voor onderwijsinstellingen die met de Hype Cycle aan de slag willen gaan, zoals een e-learning en een presentatie voor workshopleiders. Om de denkplaat en de tools te testen, organiseerde Kennisnet samen met COG een workshop.
De praktijk: workshop bij COG
COG is een scholengroep in de omgeving van Ede en Arnhem. De groep omvat 4 vo-scholen en 3 mbo-scholen (ROC A12). In totaal heeft COG ongeveer 10.000 studenten en leerlingen. “We lopen niet voorop in digitalisering”, aldus bestuurder Pauline Satter. “Besluiten over innovatie vinden op 2 niveaus plaats. De onderwijsteams hebben veel vrijheid om in te spelen op ontwikkelingen. Op centraal niveau stellen we wel kaders. Bijvoorbeeld dat alle scholen hetzelfde studenteninformatiesysteem gebruiken.”
Satter was betrokken bij Doorpakken op digitalisering en had van daaruit contacten met Kennisnet. “Tijdens de coronacrisis en het thuisonderwijs zagen we opeens hoe belangrijk digitalisering is en wat de impact is”, zegt ze. “Door samen te werken in het programma en ervaringen en kennis te delen, kunnen we digitalisering beter en sneller naar de school en in de klas brengen. Ik vind het belangrijk om de ervaringen te delen die we hebben opgedaan tijdens de coronapandemie en van elkaar te leren.”
Door het stappenplan kom je snel in het goede gesprek
Eyeopener
Toen Satter werd gevraagd of ze wilde deelnemen aan de workshop, aarzelde ze geen moment. “De vraag welke innovaties interessant zijn en waar je iets mee moet, speelt op iedere school. Met de Denkplaat Hype Cycle kunnen scholen hiermee aan de slag. Het is leuk om de workshop uit te proberen en om in het voorste karretje te zitten.”
Naast Satter namen ook de directeur bedrijfsvoering, de manager IT, de innovatiecoördinator en een teamleider van een onderwijsteam deel aan de workshop. “De toelichting op de Hype Cycle was al een eyeopener”, zegt Satter. Bijvoorbeeld dat iedere innovatie dezelfde cyclus doorloopt.”
In 5 stappen naar actieplan
De Denkplaat Hype Cycle geeft 5 stappen naar een actieplan met de beste keuzes voor een school:
- Technologie kiezen en de keuze motiveren
- Positioneren op de Hype Cycle
- Interpreteren van de positie op de Hype Cycle
- Analyseren van kansen en risico’s
- Actieplan maken
Elke deelnemer had vooraf bedacht welke innovatie hij of zij langs de Hype Cycle wilde leggen. “Ik wilde de plaats bepalen van de zorgrobot”, vertelt Satter. “Kort voor de workshop had ik op tv een item gezien over robots in de ouderenzorg. Daar kunnen wij misschien ook iets mee, dacht ik. We hebben steeds meer leerlingen die extra aandacht en structuur vragen. Het grappige was dat Kennisnet al veel technologieën op de Hype Cycle had gezet, waaronder de robot.”
Gesprek komt makkelijk op gang
Na het ‘plotten’ bespraken de deelnemers aan de workshop ‘hun’ innovaties met elkaar. “Dat was heel interessant en leuk”, kijkt Satter terug. “Normaal zitten deze 5 mensen zelden bij elkaar. Nu kon ieder vanuit zijn eigen positie en invalshoek reflecteren op de innovatie. Het mooie van de Hype Cycle is dat je vanuit hetzelfde referentiekader met elkaar praat. Het gesprek komt heel gemakkelijk op gang en je weet veel beter waarover je het hebt.”
Ik verwacht dat de denkplaat regelmatig tevoorschijn zal worden gehaald om besluitvorming rond innovaties te ondersteunen
Geleerde lessen
Pauline Satter is enthousiast over de Denkplaat Hype Cycle. De workshop was in oktober 2022 en inmiddels heeft het team IT van COG ook een sessie gedaan met de denkplaat. Voor de komende directievergadering staat het instrument op de agenda. Satter verwacht dat de denkplaat regelmatig tevoorschijn zal worden gehaald om besluitvorming rond innovaties te ondersteunen.
Goed onderbouwde keuzes
“Digitalisering is best een ingewikkeld onderwerp. Vaak komen er trends langs die we in het MT bespreken, maar dikwijls weten we niet goed hoe we die moeten beoordelen. Hebben we te maken met een hype? Kunnen en moeten wij iets met deze ontwikkeling? De denkplaat helpt ons om innovaties te plaatsen. Door het stappenplan kom je snel in het goede gesprek. Het is duidelijker waar we het over hebben, zonder dat we daar dure adviseurs voor nodig hebben.
“Je kunt bewust keuzes maken en een goede afweging maken. Als we nu instappen, welke risico’s lopen we dan? Hoeveel tijd en geld moeten we reserveren? Hebben we dat ervoor over, of kunnen we beter nog even wachten tot een technologie zich meer heeft bewezen? Het helpt ook om weerwoord te bieden aan mensen die achter elke hype aanlopen. Eigenlijk zou elke bestuurder dit model moeten kennen en toepassen om goed onderbouwd keuzes te maken.”
Adviezen en tips
Bekijk de Denkplaat Hype Cycle, en gebruik hem
Pauline Satter: “Bekijk de denkplaat, en gebruik hem ook. Voor ons was de denkplaat een openbaring. Het is een mooi startpunt voor het gesprek over waarin je investeert. Als je weet dat er een levenscyclus is voor innovaties en je weet waar in die cyclus een technologie zit die je op het oog hebt, kun je veel betere keuzes maken. Het helpt ook dat alle gesprekspartners hetzelfde informatieniveau hebben.
“Het is ook inspirerend om het gesprek te hebben over innovaties en wat je ermee kunt. Het is echt een ander gesprek dan dat over de inhoud van het onderwijs. Je zit ook met mensen bij elkaar die ‘van nature’ niet zo snel bij elkaar komen. Dat is verfrissend; je hoort dingen vanuit diverse perspectieven.”
Gebruik aanvullende informatie van Kennisnet
Kennisnet heeft diverse hulpmiddelen ontwikkeld om met de Denkplaat Hype Cycle te werken:
Kennisnet heeft ook de Hype Cycles van technologieën die in het onderwijs een rol (kunnen gaan) spelen in beeld gebracht. Bekijk onze Hype Cycles voor het onderwijs.
Eigenlijk zou elke bestuurder dit model moeten kennen en toepassen om goed onderbouwd keuzes te maken
Pas de Hype Cycle toe samen met stakeholders
Pauline Satter: “De Hype Cycle kan een hulpmiddel zijn in het gesprek met bijvoorbeeld werkgevers. Hoe kijken zij naar ontwikkelingen? Op die manier kan kruisbestuiving plaatsvinden met de docenten, die soms al jaren niet meer direct met het werkveld te maken hebben. Zo kunnen we het onderwijs beter afstemmen op de competenties die toekomstige werkgevers van medewerkers vragen.”