- Opinie
- |
- Technologische innovatie
Neurotechnologie is de volgende game changer met impact op onderwijswaarden
Zoals AI nu al ons leven, leren en werken verandert, zal neurotechnologie dat in de niet al te verre toekomst net zo ingrijpend doen. Het onderwijs is een van de toepassingsgebieden die het Rathenau instituut aanwijst in een rapport over neurotechnologie, dat ze opstelde op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Maar in hoeverre vinden we het wenselijk en ethisch verantwoord om leerlingen uit te rusten met headsets of oortjes die hun concentratievermogen meten? Daarover gaan we graag in gesprek met het veld.
Door Larissa Zegveld
Er zijn allerlei toepassingsgebieden van neurotechnologie, zoals de zorgsector, defensie en de rechtspraak. In het onderwijs zou neurotechnologie kunnen bijdragen aan zelfontplooiing door het leervermogen te verbeteren. De mogelijke impact van voorbeelden van neurotechnologie in het onderwijs hebben we eerder beschreven (zie links onder aan dit artikel).
Neurotech-headset nu al te koop
Neurotechnologie is al te vinden in bijvoorbeeld headsets om concentratie te meten, maar ook zien we een integratie in koptelefoons of in immersieve technologie zoals AR-brillen. Het is dus geen sciencefiction meer, maar iets dat nu te koop is. De trend is dat de technologie op steeds meer plekken geïntegreerd gaat worden in andere technologieën en producten.
Hersenimplantaten
Naar verwachting is de komende jaren een groeiend aantal consumentenproducten te koop waarmee je een hersenfilmpje (EEG) kunt maken. Denk aan oordopjes of hoofdbanden die je koppelt aan je smartphone. Consumenten zouden daarmee onder meer hun mentale welzijn kunnen verbeteren, of een betere game-ervaring beleven. Daarnaast investeren grote bedrijven zoals Neuralink in neurotechnologie van binnenuit het lichaam, met hersenimplantaten.
Signalen filteren en interpreteren
De ontwikkelingen op neurotechgebied staan ook in verbinding met de ontwikkeling van AI. Zo zorgt AI er mede voor dat het steeds beter mogelijk is om de technologie af te stemmen op het eigen lichaam. En om de gemeten signalen te kunnen filteren en interpreten. Maar willen we dit allemaal wel, zeker als dit kinderen en jongeren gaat raken?
Waarde menselijkheid onder druk
Soms wordt geclaimd dat neurotechnologie kan helpen bij klachten die voortkomen uit depressie of ADHD. Stel dat je inderdaad gebaat bent bij een headset die dergelijke klachten vermindert, is dat dan ook gewenst? Worden kinderen met ADHD dan nog meer ‘geacht’ om te lijken op kinderen zonder ADHD? Moeten we dan allemaal hetzelfde zijn (eenheidsworsten)? Schuilt er geen schoonheid en kracht in verschillen tussen individuen? En: hebben alleen kinderen met dergelijke klachten ‘recht op’ deze technologie? Of mogen andere kinderen het ook gebruiken, ook al zijn ze ‘gezond’? Wie weet helpt het hen ook wel beter presteren. Op deze manier staan waarden onder druk die te maken hebben met menselijkheid.
Privacykwesties
Met de ontwikkeling van neurotechnologie en AI zien we ook een steeds verdergaande integratie van technologieën. Draadloze oordopjes zijn razendpopulair. Heel veel jongeren dragen ze te pas en te onpas. Wat als deze technologie daar ‘gewoon’ in wordt gestopt? Het is een heel laagdrempelige manier om de technologie aan de man te brengen. Je hoeft er geen nieuwe interface voor te ontwikkelen en jongeren te overtuigen dat ze het moeten kopen. Ze dragen het al, de technologie is al omarmd. Zijn ze (en we) zich (ons) wel bewust van de implicaties?
Wil je meepraten over neurotechnologie?
Wat betekent dit allemaal voor onze privacy en die van onze leerlingen? Wat gebeurt er met alle neurodata? Van wie is die data? Met wie wordt het gedeeld? Waar wordt data opgeslagen? Hoe lang wordt het bewaard? Over deze vragen over kansen, risico’s en waarden van neurotechnologie gaat Kennisnet graag de dialoog aan met het onderwijsveld, onderzoekers en samenwerkingspartners.
Neem hiervoor contact op met onze adviseur technologie Eva Leurink.
Onze adviseur Eva Leurink
Eva Leurink is adviseur technologische innnovatie.
