Door ontwikkelingen op het gebied van digitale leermaterialen en software verandert veel in het werken op school en dit kan werkdruk opleveren. Er zijn veel factoren die kunnen bijdragen aan werkdruk. Een effectieve aanpak begint met een goede analyse van de oorzaak van de werkdruk en daarna passende oplossingen inzetten.
4 concrete voorbeelden van hoe ict kan helpen bij het verminderen van werkdruk in het onderwijs.
Minder nakijken en meer tijd voor de leerling
Nakijken kost op veel scholen veel tijd. Steeds vaker worden digitale systemen ingezet om nakijkwerk te verminderen. Dit levert extra tijd op voor andere werkzaamheden.
Jos Berens, directeur van basisschool ’t Blokhuus, start bijvoorbeeld met Snappet. "Leraren zijn enthousiast over het feit dat zij straks bepaalde oefeningen en toetsen niet meer hoeven nakijken. Natuurlijk kost het extra tijd om te wennen aan het systeem, maar uiteindelijk levert het tijd op die ingezet kan worden voor andere onderwijstaken."
Integraal inzicht in de ontwikkeling
Doordat leerlingen vaker digitaal werken, komen meer leerlinggegevens beschikbaar. Met deze gegevens, aangevuld met andere gegevens, kunt u inzicht krijgen in de leerlingontwikkeling. Bijvoorbeeld met een overkoepelend dashboard. Ook de leerling kan zich bewuster worden van zijn ontwikkeling. Wanneer resultaten van verschillende digitale leermiddelen in een overkoepelend dashboard worden weergegeven, levert dit tijdwinst op voor de leraar.
Anke Koldijk, lerares op OBS Akkrum, gaat komend jaar aan de slag met Gynzy. "Het is zo fijn dat ik dan overzichten kan uitdraaien en de tijd kan nemen om analyses te maken van het leerproces van de leerling."
Minder overtypen van gegevens
Regelmatig moeten leraren gegevens uit het ene systeem overtypen in een ander systeem. Dit zorgt voor veel extra werk. Gelukkig wisselen systemen steeds vaker leerlingresultaten met elkaar uit. Een goed voorbeeld in het voortgezet onderwijs is te vinden bij het Etty Hillesum college. Samen met leveranciers Quayn en RTTI-online heeft deze school er voor gezorgd dat de systemen die zij gebruiken leerresultaten automatisch uitwisselen. Hierdoor hoeven leraren minder gegevens over te typen.
Makkelijker communiceren met ouders
Een school legt op verschillende momenten contact met de ouders van leerlingen. Denk aan oudergesprekken, mededelingen en nieuwsbrieven. Het kan veel tijd kosten om dit goed te organiseren. Dit kan eenvoudiger door ict in te zetten. Op CBS de Borgstee vullen ouders voor de tienminutengesprekken nu zelf hun voorkeurstijd in Google spreadsheets. Voorheen leverden ouders dit op papier in. Hierdoor was de administratief medewerker veel tijd kwijt met het maken van een planning en het doorvoeren van wijzigingen.
Een ander voorbeeld is Samenwerkingschool Balans. Zij onderzoeken de mogelijkheden om het leerlingvolgsysteem voor een deel toegankelijk te maken voor ouders. Zo worden ouders automatisch betrokken en krijgen zij informatie over de voortgang van hun kind. Het is in dit geval wel van belang om in de gaten te houden dat dit niet tot meer vragen van ouders gaat leiden. Als er onduidelijkheid ontstaat over wat de informatie in het leerlingvolgsysteem betekent, dan kan dat juist extra werkdruk opleveren.
Aan de slag met verminderen van werkdruk met ict
Bovenstaande voorbeelden maken duidelijk dat met behulp van ict het organiseren van het onderwijs makkelijker kan worden. De leraar kan zich daardoor meer richten op de kerntaak: het onderwijs zelf. Een belangrijke voorwaarde is dat de (nieuwe) ict-systemen die gebruikt worden op een zorgvuldige manier en binnen een professionele cultuur worden toegepast.
Bij het aanpakken van werkdruk met de inzet van ict is aandacht voor het veranderproces en de implementatie van de gekozen systemen en software erg belangrijk. Niet alles zal in één keer goed gaan; het leren werken met nieuwe systemen kost tijd.
Het is belangrijk dat leraren over de juiste kennis en vaardigheden beschikken om met de systemen en informatie om te gaan. Ook moet er blijvend aandacht zijn voor professionalisering met nieuwe tools. Als deze aandacht achterblijft kan gebruik van ict juist werkdrukverhogend werken.