De laatste jaren is er veel aandacht geweest voor de professionalisering van medewerkers. Scholen, scholengroepen en besturen organiseren professionaliseringsactiviteiten voor de eigen medewerkers met interne academies, expertise-, kennis- of opleidingscentra. Bijvoorbeeld voor verdere professionalisering van ict-bekwaamheid. Het opzetten van een huisacademie is een van de manieren om professionalisering van ict-bekwaamheid te integreren in het hr-beleid en dit vaste vorm en continuïteit te geven.
In het onderzoek Huisacademies in kaart van het Kohnstamm instituut (2019, in opdracht van
Platform Samen Opleiden & Professionaliseren PO-Raad en VO-raad) zijn vier typen huisacademies beschreven. Ieder bestuur of school richt de huisacademie anders in en hierdoor zijn vele variaties mogelijk.
Terug naar de waarom-vraag
Pieter Delsing was vanaf 1982 werkzaam als docent Duits, werd afdelingsleider en in 2008 rector. Nu is hij projectleider van De ZAAM academie. Het programma van de academie speelt in op de behoefte van medewerkers. De academie bundelt en verbindt kennis, vaardigheden en ervaring. Niet alleen binnen de eigen school, maar binnen heel ZAAM.
Hij ziet het grote belang van de koppeling tussen goed hr-beleid en de ontwikkeling van een bestuurlijke visie op professionalisering en ict-bekwaamheid. “Wat wil je als organisatie met de professionalisering van je mensen? Een huisacademie kan alleen succesvol zijn als het bestuur gelooft in de kracht en mogelijkheden van een huisacademie. Als je iets organiseert, moet het altijd terugkomen bij de vraag waarom we dit doen. Waar willen we naartoe? Naar een lerende infrastructuur als vanzelfsprekend onderdeel van de school. Wat betekent dat? Waarom willen we dat? Hoe geef je het handen en voeten? Hoe krijg je verbinding? Hoe blijf je dynamisch? Hoe blijf je inspelen op de technologische ontwikkelingen? Zorg dat je samen de richting bepaalt.”
Professionaliseringsaanbod
Volgens Delsing is het goed om binnen een bestuur een gezamenlijk aanbod te formuleren. “Maar als het opleidingsportfolio alleen aanbodgestuurd is, sterft het een zachte dood. Het is belangrijk om de professionaliseringsbehoefte op te vragen en te achterhalen wie intern expert zijn, mensen die al veel weten en kunnen op het gebied van ict. Dan wordt het aanbod met elkaar ontwikkeld. Ook wordt er dan samen geleerd, tussen scholen en binnen scholen.”
Vragen en behoeften in kaart brengen
Anouk Ruis is coördinator van de Dunamare Academie, die een jaar of 10 geleden ontstond uit fusies van andere scholen in de directieraad van de 22 scholen van de Dunamare Onderwijsgroep. Op maandagen en donderdagen zijn tijdsblokken ingepland om trainingen aan te bieden. In de eerste jaren was dat aanbodgestuurd, later vraaggestuurd.
Ruis is overtuigd van het belang om goed te luisteren naar de vraag van de medewerkers in het bestuur. “Ik begon 7 jaar geleden met een traditioneel ‘rondje scholen’ om vragen op te halen. Binnen het bestuur met 22 scholen hebben we een hele mooie groep die samen allerlei vragen hebben geformuleerd. Na het ophalen van vragen, bepaal ik de kaders en maak daar een programma bij met begeleiders/voorzitters. Hierbij sluit ik aan bij de jaarplannen en de behoeften van van verschillende functies. We komen vooral fysiek bij elkaar. Daarnaast zijn er sinds vorig jaar individuele online trainingen.”
Evalueren om kwaliteit te borgen
De Dunamare Academie biedt werkgerelateerd leren, gericht op onderwijs, functies en taken, maar er kwamen ook veel vragen over persoonlijke ontwikkeling en vitaliteit. Ruis heeft die gekaderd in het beroepsbeeld van de leraar. Binnen Dunamare zijn die verder gedifferentieerd naar onderwerp. “Binnen deze onderwerpen zijn diverse trainingen die collega’s kunnen volgen, van een cursus Excel tot een training in vitaliteit en sterker in je schoenen staan. Digitalisering staat altijd op de agenda en elke school heeft eigen speerpunten. Zo is er op schoolniveau ook nog aanbod, bijvoorbeeld om te leren werken met Magister of andere systemen en tools.”
Dunamare evalueert en borgt de kwaliteit. “Elke training evalueren we met de cursisten en de trainers. Bij de scholen blikken we ook terug op het gedraaide programma. Wat was goed? Wat kan beter? Wat hoeft niet meer? Welke trainers vonden jullie goed? We zijn continu in gesprek met de deelnemers in het veld en in een volgende fase gaan we nog meer monitoren of het professionaliseringsaanbod het gewenste effect heeft.”
Ga voor meer tips over het verbeteren van de ict-bekwaamheid aan de slag met de ‘Handreiking professionalisering ict-bekwaamheid.