Update: Op 14 april 2022 heeft het Nationaal Groeifonds positief geadviseerd over het voorstel om een impuls te geven aan de ontwikkeling en het benutten van open leermateriaal. Lees het artikel.
De aanvraag is ingediend door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW). Met het plan dragen we bij aan thema’s als kansengelijkheid en de ontwikkeling van alle talenten om de aansluiting op vervolgopleidingen en beroepspraktijk te verbeteren.
Waarom de inzet van open leermaterialen?
Leerlingen zien groeien, het ontdekken van talenten, kinderen wijzer maken en vakkennis doorgeven… Leraren maken elke dag het verschil. Maar dat is niet eenvoudig. Verschillen tussen leerlingen nemen toe, de werkdruk is hoog en maatschappelijke vraagstukken – van kansenongelijkheid tot de impact van sociale media – hebben grote invloed op het onderwijs. Open leermaterialen kunnen leraren helpen om makkelijker onderwijs op maat te geven, gericht op specifieke behoeften van de leerling.
Leraren ontwikkelen open leermaterialen deels zelf. Maar ook bedrijven en publieke instellingen, zoals omroepen, musea of gezondheidsorganisaties, stellen open leermateriaal beschikbaar. Doordat leraren zelf open leermateriaal kunnen selecteren en aanpassen, kunnen zij het optimaal toespitsen op het leerproces van hun leerlingen. Hiermee wordt het eigenaarschap van de leraar vergroot.
5 programmalijnen
De aanvraag is een samenwerking van veel partijen en scholen in het funderend onderwijs. We hebben een plan ontwikkeld waarbij geïnvesteerd wordt in het maken, delen, vinden en gebruiken van open leermateriaal. Er zijn onderdelen van andere ideeën in de aanvraag verwerkt, zoals het ‘Deltaplan Gepersonaliseerd Digitaal Leren’ en ‘Actief leren in STEM’. Kennisnet is voor de aanvraag het aanspreekpunt en de penvoerder.
In het plan worden de krachten van scholen, onderwijs- en expertiseorganisaties gebundeld. Er zijn immers al veel samenwerkingen van scholen die open leermateriaal gebruiken om de kwaliteit van hun onderwijs te vergroten en die verder willen inspelen op de talenten en behoeften van leerlingen. Samen gaan wij ervoor zorgen dat open leermateriaal bijdraagt aan nog beter onderwijs voor iedereen.

Dit zijn de programmalijnen:
- Het benutten van bestaande netwerken, het ondersteunen en verbinden van scholen die samenwerken aan het verhogen van de leeropbrengst door open leermaterialen.
- Het versterken van leraren in het effectief gebruiken en ontwikkelen van open leermateriaal, met bestaande vakcommunities en lerarenopleidingen, en door kennisproducten te ontwikkelen.
- Het verrijken van open leermateriaal, verbeteren van bestaande en ontwikkelen van nieuwe collecties, aansluitend bij de behoeften van het onderwijs.
- Het innoveren van de publieke infrastructuur van open leermaterialen, zodat leraren eenvoudig interactieve open leermaterialen kunnen ontwikkelen, delen, vinden en gebruiken.
- Het organiseren van praktijkgerichte onderzoeken en evaluaties, gericht op kennis ontwikkelen en kwaliteit verhogen. Dit creëert lerend vermogen in het programma zelf, en levert kennis op voor het onderwijs.
Hoe gaan we verder?

In de periode tot de zomer van 2022 zullen de betrokken partijen gezamenlijk verder werken aan het verstevigen van het Open Domein. Zo kunnen we de energie die in de afgelopen periode is ontstaan benutten en is het mogelijk om – bij toekenning – voortvarend van start te gaan. Hierbij kunnen we voortbouwen op wat er in de afgelopen jaren al is gerealiseerd door deze en andere partijen.
Meer weten over het plan
Wilt u meer weten? Of wilt u met uw school of organisatie bijdragen aan het programma? Neem dan contact op met Rick de Visser via r.devisser(vervang deze tekst met @ teken)kennisnet.nl.
Over het Nationaal Groeifonds
Met het Nationaal Groeifonds investeert het kabinet de komende 5 jaar in structurele en duurzame economische groei, zoals bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, onderwijs en maatregelen tegen klimaatverandering.
Aanvragen OCW
Het ministerie van OCW heeft verschillende voorstellen ingediend bij het Nationaal Groeifonds. Lees de uitgebreide toelichting bij de OCW-aanvragen en de samenvatting (pdf-bestanden).