Dertienjarige jongen slachtoffer van grootschalige ‘identiteitshack’

1. Hoe Freek zijn identiteit verloor

Freek, een Nederlandse jongen van dertien, maakte vorig jaar samen met zijn moeder een afgeschermd Twitteraccount aan voor familie en vrienden. De profielfoto die hij daarvoor gebruikte was, zoals altijd, wél openbaar. Pesters stalen die profielfoto en gingen er op internet mee aan de haal. Ze maakten nepaccounts aan op Facebook en Twitter, photoshopten Freeks gezicht – een jongen met sproeten en loenzende ogen – in allerlei beledigende, soms aanstootgevende beelden en lieten ‘Freek’ de hoofdrol spelen in filmpjes op You Tube. In korte tijd had deze karikatuur tienduizenden fans over de hele wereld. Omdat deze ‘fans’ ook achter Freeks echte naam kwamen, bestookten ze hem met (vaak beledigende, soms zelfs bedreigende) berichtjes en filmpjes.

Voor Freek zijn de consequenties van deze zogenoemde identiteitshack groot. Doordat zijn identiteit is gestolen en misbruikt, is het hem onmogelijk gemaakt een eigen online leven op te bouwen. Google linkt inmiddels Freeks echte naam van dat van zijn ongewilde alterego. Zodra hij onder zijn eigen naam accounts wil aanmaken op sociale media, zal de wereldwijde schare aan ‘fans’ hem opnieuw belagen. En wat te denken van nieuwe vriendjes, toekomstige klasgenoten en latere potentiële werkgevers die hem Googelen en al dat schokkende materiaal aantreffen?

Ondanks de aangifte die de ouders van Freek bij de politie deden, de aanhouding van de aanstichter die daarop volgde (de Officier van Justitie buigt zich nu over de strafeis) en herhaaldelijke verzoeken aan onder andere Facebook en Twitter blijven de lasterlijke beelden en teksten van de nep-Freek op internet opduiken. De verdachte heeft inmiddels over de hele wereld volgers en copycats, die zijn werk hebben overgenomen. Het is de vraag of Freek ooit nog onder zijn eigen naam een toekomst kan opbouwen. Niet voor niets overweegt zijn moeder een officiële naamsverandering voor haar zoon.

2. Je hebt maar één kans voor een eerste indruk

Ons filmpje, gemaakt in opdracht van Mijn Kind Online door Wefilm, laat haarfijn zien wat de gevolgen zijn van een identiteitshack. Als nieuwe klasgenoten Freek opzoeken op internet, is dit wat ze zullen aantreffen. De grove teksten en foto’s brengen de kinderen in totale verwarring, is dit nu Freek die spreekt? En meent hij het of haalt hij een grap met ze uit? Of is het toch iemand anders? Uiteindelijk doet het er niet toe, ze zullen een beeld van hem hebben dat Freek niet heeft gecreeerd.

Het filmpje hebben we kunnen maken dankzij steun van SIDN.nl en Digibewust.

Wefilm maakte de film.

3. Wat vindt Mijn Kind Online?

Mijn Kind Online vindt dat grote internetbedrijven als Facebook, Twitter en YouTube kinderen en ouders beter moeten helpen bij het aanpakken van een ‘identiteitshack’. Mensen die melding willen maken lopen vast in een oerwoud van informatie en formulieren. Dat kan en moet beter. Daarvoor is nodig:

  • Gebruikersvriendelijke en simpele meldprocedures
    • Overzichtelijke presentatie van informatie
    • Begrijpelijke taal die aansluit bij de gebruiker
    • Stimulerende teksten ipv ontmoedigende
  • Integrale beoordeling van een situatie
    • Uit kunnen leggen dat het probleem groter is dan die ene foto die je rapporteert
    • Afzonderlijke beelden beoordelen als onderdeel van een groter probleem
  • Ontwikkelen van technische drempels voor nepaccounts(zoals bijvoorbeeld:)
    • voorkomen dat verwijderde accounts weer opnieuw kunnen beginnen
    • voorkomen dat verwijderde foto’s weer opnieuw kunnen worden geupload
  • Internationale samenwerking
    • binnen de industrie (verwijderen van nepaccounts en beeldmateriaal)
    • Industrie met politie en justitie (vervolgen strafbare feiten)
  • Betrokkenheid van de overheid
    • bescherming van kinderrechten
    • beleid op aanpak ‘Identiteitshacking’
    • afspraken ten behoeve van internationale samenwerking

4. Het dossier

1. Reconstructie

Hoe een enkele gestolen profielfoto op Twitter leidt tot een wereldwijde lastercampagne.

2. Het slachtoffer

Linda, de moeder van Freek, vertelt wat het internetmisbruik van haar zoons beeltenis met haar heeft gedaan en doet.

3. De deskundige

Projectleider Solange Jacobsen van Stichting Mijn Kind Online vertelt over de paden die zij heeft bewandeld om Freek en zijn ouders te helpen.

4. De politie

Digitale wijkagent Boudewijn Mayeur vertelt wat de politie kan en moet doen als je aangifte komt doen van een identiteitshack.

5. De rechtsgeleerde

Hoogleraar Recht en de informatiemaatschappij Simone van der Hof vertelt over de mogelijkheden die het recht slachtoffers biedt om verhaal te halen.

6. Complexiteit van het meldingsproces

7. Wat te doen als dit jou (of jouw kind) overkomt?

Zodra je merkt dat iemand op internet met jouw foto's, naam en andere persoonlijke zaken aan de haal gaat, of met die van je kind, is het van groot belang dat je het zo snel mogelijk weet te stoppen. Hoe meer het zich verspreidt, hoe moeilijker het wordt om alles weg te krijgen.

8. De pers over Freek

Dank
Tal van mensen en organisaties hebben meegewerkt aan onze campagne, vaak 'om niet'. Hier bedanken we ze.