Zodra je merkt dat iemand op internet met jouw foto’s, naam en andere persoonlijke zaken aan de haal gaat, of met die van je kind, is het van groot belang dat je het zo snel mogelijk weet te stoppen. Hoe meer het zich verspreidt, hoe moeilijker het wordt om alles weg te krijgen.

Deze stappen kun je het beste nemen:

1) Maak er melding van bij de beheerder van het platform waar jouw gegevens misbruikt worden, zoals Facebook, Twitter, Tumblr of YouTube.

Soms is het lastig om erachter te komen waar je moet zijn. In de meeste gevallen vind je in hetzelfde menu als waar je je instellingen kunt wijzigen, een optie ‘help’. Daarmee kom je bij overzichtspagina’s waar informatie te vinden is. Bij Facebook en YouTube kun je ook direct vanuit de foto of het filmpje een melding maken (‘flaggen’).

Ieder platform heeft zo zijn eigen manier voor het melden van vervelende situaties. Het ‘rapporteren’ van schendingen of overtredingen, zoals Facebook en Twitter het noemen. Of ‘flaggen’ in het geval van YouTube. Je zult eerst moeten nadenken van welke ‘overtreding van voorwaarden’ er nu eigenlijk sprake is bij jouw probleem. Soms kun jij je wel gepest voelen, maar dat is vaak niet de overtreding die je moet melden om iets verwijderd te krijgen. Pesten op zichzelf kan soms niet worden gemeld en dus moet je verwijzen naar wát er precies in het pestgedrag beschadigend is voor jou. Het makkelijkst is het als de beelden overduidelijk beledigend of kwetsend zijn. Als er iets ‘seksueels’ mee gebeurd is (en jij nog geen 18 bent) is de kans ook groot dat ze snel reageren op jouw melding. In dat geval heeft het ook zin om contact op te nemen met Helpwanted.nl.

Als het gaat om een foto die jij zelf gemaakt hebt, dan heb je daar het auteursrecht (intellectueel eigendom) op. In dat geval moet je aangeven dat er onrechtmatig gebruikt gemaakt wordt van jouw intellectuele eigendom.  Bij Facebook kun je dit doen door op de foto te klikken en via ‘Opties’ voor ‘Rapporteren’ te kiezen. Links onderin het venstertje zie je de tekst ‘Is dit jouw intellectuele eigendom?’.

2) Pesten is op zichzelf niet strafbaar, maar soms is de vorm waarin gepest wordt dat wel.  

Dan kun je het pesten aanpakken door de strafbare feiten aan te pakken. Ga dus zoveel mogelijk uit van wat strafbaar is en benoem bij je melding welk recht geschonden is. Op een foto die jij zelf gemaakt hebt, heb jij het auteursrecht, dus daar mag iemand niet zomaar mee aan de haal gaan. Je kunt je ook op het portretrecht beroepen. Dat kan als iemand een foto van jouw gezicht herkenbaar gebruikt en iets doet waardoor jij schade ondervindt. Als anderen lelijke dingen over je zeggen of jou teksten in de mond leggen, kun je je beroepen op belediging, smaad en laster. Ook zijn er in het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties fundamentele rechten vastgelegd waarop je je kunt beroepen als je nog geen 18 bent, zoals het recht op bescherming van de identiteit en de privacy van een kind.

3) Log alles en maak screenshots als bewijs voor de politie en een eventuele rechtszaak, mocht het zover komen.

4) Weet je wie de dader is en woont deze in de buurt, stap dan naar de politie en overleg met de wijkagent om de aanstichter aan te spreken op zijn online gedrag.

5) Als het probleem uit de hand loopt en je krijgt geen respons van de internetbedrijven, doe dan alsnog aangifte.

Dat kan gewoon op het politiebureau. Mocht dit om wat voor reden dan ook niet lukken, neem dan contact op met www.vraaghetdepolitie.nl. Hier kun je een vraag stellen. Je kunt daar ook twee keer per week chatten met een jeugdagent. Hij of zij kan je tips geven en helpen om alsnog aangifte te doen van wat jou is overkomen.

6) Als jou zoiets overkomen is kun je je heel alleen en verdrietig voelen. Het helpt dan om er met iemand over te praten die je vertrouwt.

Praat je liever met iemand die je niet kent? Dan kun je via www.meldknop.nl direct in contact komen met medewerkers van de Kindertelefoon of Pestweb.

Tips voor ouders en docenten:

1) Probeer zo snel mogelijk de beelden en ander kwetsend materiaal verwijderd te krijgen van internet.

Lukt dat niet meteen, schakel dan snel hulp in. Vraag advies via Meldknop.nl, of de organisaties die daarachter zitten. Je vindt ze op de website van Meldknop.nl. Je kunt ook meteen naar de politie voor advies, en eventueel voor een aangifte. Als er een seksueel tintje aan het misbruik zit, neem dan contact op het Helpwanted.nl. Je kunt ook altijd terecht bij Mediaopvoeding.nl voor advies.

2) Houd ondertussen zoveel mogelijk het hoofd koel.

Treed tegenover het kind zo rustig mogelijk op. Zeg dat je blij bent dat hij of zij ermee naar voren gekomen is, en probeer daadkrachtig en niet overspannen te handelen. Voorkom paniek: het kind heeft er baat bij als u zelfvertrouwen uitstraalt dat er een oplossing komt.

3) Wees alert op signalen van het kind die erop kunnen wijzen dat hij of zij teveel lijdt onder het gebeurde en het niet zelfstandig kan verwerken.

Neem contact op met school om samen in te gaten te houden hoe het gaat. Schakel zo nodig via de huisarts psychische hulp in. Dat kan ook na een tijdje zeker nog zin hebben.