- Toekomstbeeld
- |
- Artificial intelligence
- |
- po
- vo
- mbo
Taalonderwijs met artificial intelligence: een voorbeeld van hybride onderwijs
Je wil je taalonderwijs zo ontwerpen dat online en offline elkaar naadloos aanvullen. Hoe maak je de juiste technologiekeuzes om deze mix vorm te geven? We laten hier zien wat artificial intelligence (AI) in combinatie met andere technologieën kan betekenen voor het taalonderwijs binnen nu en 5 jaar. En met welke technologische mogelijkheden je dan rekening moet houden.
Door de redactie
Hieronder schetsen we een aantal leersituaties uit de toekomst. De leersituaties zelf zijn herkenbaar en komen nu ook voor, maar hieronder laten we zien hoe technologie online en offline leren combineert en kan helpen om onderwijs op maat te bieden.
-
Situatie 1: Spreekvaardigheid oefenen met elkaar
Stel je eens voor: een leerling spreekt met een medeleerling af om samen te oefenen voor hun Franse spreekvaardigheid. Ze voeren dit gesprek via de webconferencing tool van de school. Dat gesprek wordt geanalyseerd via artificial intelligence (AI). Deze is onderdeel van het digitale leermiddel dat de school gebruikt. Op basis hiervan ontvangen beide leerlingen via een chatbot persoonlijke feedback op hun spreekvaardigheid in het Frans.
-
Situatie 2: Spreekvaardigheid oefenen via een leermiddel
Op basis van de analyses van de AI worden er in het digitale leermiddel van de leerlingen individuele spreekvaardigheidsoefeningen aanbevolen. De chatbot is verbonden met de elektronische leeromgeving waarin de onderwijsagenda van de leerlingen staat. De leerlingen gaan verder met oefenen in het digitale leermiddel op het samen met de chatbot geplande moment.
-
Situatie 3: Instructiemoment met de leraar
De leerling blijft moeite hebben met één onderdeel en hij wil daar graag hulp bij van zijn leraar. Hij plant een face-to-face offline instructiemoment in met de leraar via de chatbot. De leraar krijgt bij het verzoek tot het instructiemoment een link meegestuurd naar het dashboard van de leerling. Daarin ziet de leraar waar de leerling moeite mee heeft, en kan die een aantal geluidsfragmenten die opgenomen zijn tijdens het oefenen van de leerling terugluisteren.
Technologieën in dit toekomstbeeld
Om de toekomstschets hierboven mogelijk te maken, kijken we naar de verschillende technologieën en hun samenhang om te zien in welke fase ze zich in bevinden.
Zo zien we volwassen technologie zoals devices en webconferencing tools. Dat zijn uitgekristalliseerde technologieën die op zichzelf goed inzetbaar zijn. Ook zien we technologie die nog vroeger in de ontwikkeling is. Zoals vakoverstijgende dashboards, waarbij gegevensuitwisseling tussen systemen een punt van aandacht is. In het primair onderwijs (po) is de ontwikkeling hiervan verder dan in het voortgezet onderwijs (vo) en mbo. Chatbots zijn wel populair buiten het onderwijs, maar worden binnen het onderwijs beperkt gebruikt. Spraakanalyse via AI in leermiddelen is in opkomst, maar voor het Nederlands nog niet echt geschikt.
De hier geschetste combinatie is niet dé combinatie. Er is veel meer mogelijk.
De technologie
De technologie uit het toekomstbeeld maakt zowel op zichzelf als in combinatie activiteiten mogelijk:
Webconferencing tools
Webconferencing tools maken het mogelijk dat twee leerlingen 2 verschillende leeractiviteiten op afstand samen met elkaar kunnen uitvoeren: het oefenen van Franse spreekvaardigheid en voor het geven van feedback aan elkaar.
Artifical intelligence (AI)
De spraakanalyse tool die in het digitale leermiddel wordt gebruikt voor het oefenen van spreekvaardigheid luistert in dit geval mee met het gesprek. Dergelijke technologie is een vorm van AI. Zo kan het digitale leermiddel worden ingericht om voort te bouwen op wat er in het gesprek is vastgesteld waar de leerling goed mee gaat en waar nog op geoefend kan worden.
Meeluisteren en spraakanalyse via AI in leermiddelen is in opkomst. Het is nu nog wel beperkt tot grote talen: voor Nederlands dus nog niet echt geschikt. Hoewel er wel al mee wordt geëxperimenteerd. Buitenlandse leermiddelen bieden het nu al aan. Bijvoorbeeld voor Engels.
Chatbots
Chatbots zijn uitermate geschikt voor procedurele zaken: het maken van afspraken, veelgestelde vragen beantwoorden. Zo verlagen ze de werkdruk van leraren.
Voor het maken en inplannen van afspraken wordt er gebruik gemaakt van de informatie in de elektronische leeromgeving. De chatbot staat daarmee in verbinding en kan daar informatie uithalen en in plaatsen.
Elektronische leeromgeving (ELO)
Dit is de plek waar leerlingen zien welke opdrachten en activiteiten ze moeten doen. Via deze omgeving klikken de leerling door naar deze activiteiten. Het is ook een bron van informatie voor andere technologieën, zoals een chatbot.
Devices
De devices van leerlingen gebruiken een microfoon die ervoor zorgt dat er een gesprek plaats kan vinden, dat de spraakanalysetool kan meeluisteren en dat er geoefend kan worden via het leermiddel.
Overkoepelend dashboard
Middels een dashboard kan een leraar inzicht krijgen in de activiteiten en vorderingen van de leerling. Naast meer cijfermatige gegevens kan het in dit geval ook gaan om gedeeltes van geluidsopnames van het gesprek dat de leerlingen hebben gehad. Het dashboard is een gefilterde weergave: dat wil zeggen dat er een keuze is gemaakt door een AI welke gegevens relevant worden geacht om te laten zien. Dergelijke dashboards zien we al in leermiddelen gericht op taal- en spraakontwikkeling die spraakanalyse gebruiken.
Aandachtspunten en tips
In dit toekomstbeeld schetsen we een mogelijke combinatie van technologieën die taalonderwijs via blended learning mogelijk maken. Hou daarbij alvast rekening met de onderstaande aandachtspunten.
Integraties van technologieën bestaan vaak nog niet
Zo is het aan elkaar koppelen van leermiddelen en webconferencing tools nu nog niet mogelijk. Dat betekent niet dat het in de toekomst onmogelijk is. Maar leveranciers zullen daar een inspanning voor moeten leveren. Vraag hier naar in gesprekken met leveranciers.
Houd rekening met privacyrisico’s
Als er technologieën gekoppeld worden, worden er gegevens uitgewisseld. Dat vraagt om aandacht voor privacy. Leermiddelen die gebruikmaken van AI voor spraakherkenning zijn nu voornamelijk van buitenlandse leveranciers afkomstig. Ook dat vraagt om extra aandacht op het gebied van privacy en gegevensuitwisseling.
AI maakt keuzes
Wees ervan bewust dat AI keuzes maakt in wat er op het dashboard wordt getoond.
Vertrouw daar niet zomaar blindelings op, blijf vooral nadenken. Er zijn manieren om te checken of een AI dit goed doet. Daarover lees je meer in ons artikel over uitlegbaarheid en AI.
Goede microfoons zijn essentieel
Zorg ervoor dat leerlingen kwalitatief geschikte microfoons hebben. Dat maakt het makkelijker om gesprekken te voeren, zorgt voor minder afleiding door gebrekkige geluidskwaliteit.