Leo Bakker
Op het Deltion College in Zwolle is vorig jaar een pilot gedaan met vier digitale manieren om een nieuwe vorm te geven aan de onderwijstijd en kwaliteit. Studenten die stage liepen en kregen een veel regelmatiger begeleiding, maar dan online op afstand. Bij de opleiding voor tandartsassistent werden er groepslessen op afstand gegeven, daarbij kon de docent instructies geven en meekijken in het werk van de studenten.
De grootste kwaliteitsslag zagen ze bij de pilot voor blended learning – dat wordt nu vast onderdeel van elke opleiding op de instelling. "We hebben de onderwijskwaliteit tijdens de pilot laten meten door Hogeschool Windesheim en de resultaten zijn positief," zegt JaapJan Vroom, senior innovatie adviseur bij het Deltion College.
Twee manieren
Chris Zintel, beleidsadviseur bij Kennisnet, stelt dat de nieuwe regels op twee manieren op te vatten zijn: "Binnen de urennorm is veel ruimte om iets nieuws neer te zetten. Het Deltion College is daar een goed voorbeeld van."
"Maar dat is niet de enige manier. Heb je een andere visie over kwaliteitsonderwijs, en is dat in de praktijk ook meetbaar, dan hoef je je niet per se aan de urennorm te houden." Hier liggen volgens hem veel mogelijkheden, maar daar zijn nog nauwelijks praktijkvoorbeelden van. “Vergeet die urennorm en ga eens nadenken over hoe het ideale onderwijs eruit ziet," zegt Zintel.
Een gedegen plan
"Scholen komen vooral bij ons aankloppen met de vraag hoe ze zo weinig mogelijk kunnen doen," vertelt Els de Ruijter van de Inspectie van het Onderwijs. Dat zou ze graag anders zien: "De prioriteit is toch om kwaliteitsonderwijs te leveren?" Als er een gedegen plan van aanpak is en aantoonbare resultaten, is er niets aan de hand volgens haar. Ze adviseert scholen om er mee te beginnen en dan kan de Inspectie langskomen om feedback te geven.
Inzicht en interactie
"Mijn tip voor de instellingen is om bij de kwaliteitsslag ict meer in te zetten als didactisch hulpmiddel – er wordt nog teveel op traditionele manier lesgegeven," zegt De Ruijter. Een deel van de onderwijstijd moet interactief zijn, en daar ligt volgens haar een grote rol voor digitale middelen. "Het gaat vooral om de inhoud en de leerling, die kan niet zomaar achter een computer gezet worden zonder interactieve begeleiding door de docent. Er moet inzicht zijn in het leerproces."
Bij leren op afstand is dat een voorwaarde om te kwalificeren als begeleide onderwijstijd. "Videolessen voor flipping the classroom moeten wel boeiend zijn, je kan niet zomaar een boek voor gaan lezen op film."
Steun vanuit het bestuur
Hoe kunnen scholen ermee beginnen? "Gewoon doen!" zegt Vroom enthousiast. "Zorg daarbij dat de effecten van het nieuwe leren gemeten worden, maak een plan B voor als het mis gaat en zorg voor steun voor het team vanuit het bestuur." Sommige docenten op de school voelden zich alsof ze net weer van de lerarenopleiding kwamen. "Dat is best heftig, maar ze zijn heel enthousiast."
Sommige docenten voelen zich weer alsof ze net van de opleiding komen. Maar ze zijn heel enthousiast.
Nieuwe tools zijn er niet voor nodig: "We hebben technieken die we al in huis hadden zodanig gekneed dat ze inzetbaar werden voor de pilots," zegt Vroom. Bijvoorbeeld AdobeConnect om groepen op afstand te begeleiden. "Het uitgangspunt blijft daarbij het onderwijs, daarna komt de vraag welke meerwaarde ict daarbij kan leveren."
Leerlingen erbij betrekken
De Ruijter vindt dat er ook een rol is weggelegd voor de makers van onderwijspakketten. Die zijn nog niet altijd stimulerend en adaptief. "Doe bijvoorbeeld eens iets met gamification. kijk naar hoe dat in het basisonderwijs ingezet wordt en vertaal dat naar mbo-niveau."
Ze vindt dat docenten nog teveel het wiel zelf moeten uit vinden en een boeiender en gestructureerder programma kan volgens haar ook een ander probleem oplossen: de hoge schooluitval in het mbo. "Ik snap best dat de leerlingen niet altijd gemotiveerd zijn. Betrek hen daarom bij de nieuwe opzet van het onderwijs, en waar mogelijk ook ouders en het bedrijfsleven."